یکی از پدیده هایی که در ارتباط با تجهیزات برقدار از جمله
خطوط انتقال فشار قوی مطرح می شود، کرونا است. میدان الکتریکی در نزدیکی ماده
رسانا می تواند به حدی متمرکز شود که هوای مجاور خود را یونیزه نماید. این مسئله
می تواند منجر به تخلیه جزئی انرژی الکتریکی شود، که به آن کرونا می گویند. عوامل
مختلفی ازجمله ولتاز، شکل و قطر رسانا، ناهمواری سطح رسانا، گرد و خاک یا قطرات آب
می تواند باعث ایجاد گرادیان سطحی هادی شود که در نهایت باعث تشکیل کرونا خواهد
شد. در حالتی که فاصله بین هادی ها کم باشد، کرونا ممکن است باعث جرقه زدن و اتصال
کوتاه گردد. بدیهی است که کرونا سبب اتلاف انرژی الکتریکی و کاهش راندمان الکتریکی
خطوط انتقال می گردد. پدیده کرونا همچنین سبب تداخل در امواج رادیویی می شود.
تعریف کرونا
تخلیه الکتریکی ایجاد شده به
علت افزایش چگالی میدان الکتریکی ، کرونا نام دارد. در حالی که این تعریف بسیار
کلی است و انواع پدیده کرونا را شامل می شود.
ولتاژ بحرانی
گرادیان ولتاژی که سبب شکست
الکتریکی در عایق شده و به ازای آن، عایق خاصیت دی الکتریک خود را از دست می دهد،
گرادیان ولتاژ بحرانی نامیده می شود. همچنین ولتاژی را که سبب ایجاد این گرادیان
بحرانی می شود ولتاژ بحرانی می نامند.
ولتاژ مرئی کرونا
هرگاه ولتاز خط به ولتاژ
بحرانی برسد، یونیزاسیون در هوای مجاور سطح هادی شروع می شود. اما در این حالت
پدیده کرونا قابل روئیت نمی باشد. برای مشاهده کرونا، سرعت ذرات الکترون ها در
هنگام برخورد با اتم ها و مولکول ها باید بیشتر باشید یعنی ولتاژ بالاتری نیاز
است.
ماهیت کرونا
هنگامی که میدان الکتریکی سطح
هادی از ولتاژ بحرانی بیشتر شده باشد، بهمن الکترونی بوجود خواهد آمد که بوجود
آورنده تخلیه کرونای قابل روئیت در سطح هادی است. همواره تعداد کمی الکترون آزاد
در هوا به علت مواد رادیو اکتیو موجود در سطح زمین و اشعه کیهانی، وجود دارد.
زمانی که هادی در هر نیمه از سیکل ولتاژ متناوب برقدار می شود، الکترون های هوای
اطراف سطح آن بوسیله میدان الکترواستاتیک شتاب پیدا می کند. این الکترون ها که
دارای بار منفی هستند در نیمه مثبت به طرف هادی شتاب پیدا می کنند و در نیمه منفی
از آن دور می شوند. سرعت الکترون آزاد بستگی به شدت میدان الکتریکی دارد. اگر شدت
میدان الکتریکی خیلی زیاد نباشد برخورد بین الکترون و مولکول هوا نظیر O2 و
یا N2 نرم خواهد بود به این معنی که الکترون از مولکول هوا دور شده و به
آن انرژی نمی دهد. به عبارت دیگر اگر شدت میدان الکتریکی از یک مقدار بحرانی معین
بیشتر باشد، هر الکترون آزاد در این میدان سرعت کافی بدست می آورد به طوری که برخوردش
با مولکول هوا غیر الاستیک خواهد بود و انرژی کافی بدست می آورد که به یکی از
مدارهای الکترون های دو اتم موجود در هوا برخورد کند. این پدیده یونیزاسیون نام
دارد و مولکولی که این الکترون از دست می دهد تبدیل به یک یون مثبت می شود.
الکترون نخستین که بیشتر سرعتش را در برخورد از دست داده و الکترونی که مولکول هوا
را رانده است هر دو در میدان الکتریکی شتاب می گیرند و هر کدام از آنها در برخورد
بعدی توانایی یونیزه کردن یک مولکول هوا را خواهند داشت. بعد از برخورد دوم 4
الکترون به جلو می آیند و به همین ترتیب تعداد الکترون ها بعد از هر برخورد دو
برابر می شود. در تمام این مدت الکترون ها به سمت الکترود مثبت می روند و پس از
برخوردهای بسیار تعدادشان بطور چشم گیری افزایش می یابد. این مسئله فرایندی
است به وسیله آن بهمن الکترونی ایجاد می شود، هر بهمن با یک الکترون آزاد که در
میدان الکترواستاتیک قوی قرار دارد آغاز می شود. شدت میدان الکترواستاتیک اطراف
هادی همگن نیست. ماکزیموم شدت آن در سطح هادی و میزان شدت با دور شدن از مرکز هادی
کاهش می یابد. بنابراین با افزایش ولتاژ هادی در ابتدا تخلیه الکتریکی فقط در سطح
بسیار نزدیک ان رخ می دهد. در نیمه مثبت ولتاژ الکترون ها به سمت هادی حرکت می
کنند و هنگامیکه بهمن الکترونی ایجاد شد بطرف سطح هادی شتاب می گیرند. در نیمه
منفی، بهمن الکترونی از سطح هادی به سمت میدان ضعیف تر جاری می شود تا هنگامی که
میدان آنقدر ضعیف شود که دیگر نتواند الکترون ها را شتاب دهد تا به سرع یونیزاسیون
برسند. یون های مثبت باقی مانده در بهمن الکترونی به طرف الکترود مثبت حرکت می
کنند. با این وجود به دلیل جرم زیادشان که 50000 برابر جرم الکترون است بسیار کند
حرکت می کنند. با داشتن بار مثبت این یون ها، الکترون جذب کرده و هرگاه یکی از
آنها بتواند الکترون جذب نماید دوباره تبدیل به مولکول هوای خنثی می شود. سطح
انرژی یک یون خنثی کمتر از یون مثبت مربوطه است و در نتیجه با جذب الکترون مقداری
انرژی از مولکول منتشر می شود. انرژی آزاد شده درست به اندازه انرژی نخستین است که
لازم بود برای جدا کردن الکترون از مولکول استفاده گردد. این انرژی بصورت موج
الکترومغناطیس منتشر می شود و برای مولکول های O2 و N2 در طیف نور مرئی قرار
دارد.
بهترین زمان برای مشاهده کرونا
کرونا در فضای آزاد بعد از یک
روز بارانی تا قبل از زمانی که سطوح برقدار خشک شده باشند قابل مشاهده است. پس از
خشک شدن کرونا مشاهده نمی شود. نقاط در معرض کرونا با رطوبت خود را بهتر نشان می
دهند. باد می تواند فعالیت کرونا را کاهش دهد. کرونا می تواند در اثر قندیل هم
ایجاد شود. موتورهای الکتریکی، ژنراتورها و تابلو های داخلی می توانند کرونای شدید
تری ار وسایل خارجی پست ها ایجاد نمایند. تشکیل هوای یونیزه در فضای بسته و عدم
حرکت هوا پدیده کرونا را تسریع می کند و ولتاژهایی را ایجاد می کند که در ان کرونا
رخ دهد موتورها و ژنراتور ها می توانند با توجه به وجود فن های خنک کننده شان
هوایی با فشار های گوناگون ایجاد کنند.
آشکار شدن کرونا
صدای هیس مانند قابل شنیدن،
ازن، اسید نیتریک (در صورت وجود رطوبت در هوا ) که بصورت گرد کدر سفید جمع می شود
و نور (قوی ترین تشعشع در محدوده ماوراء بنفش و ضعیف ترین ان در ناحیه نور مرئی و
مادون قرمز که می تواند با چشم غیر مسلح نیز در تاریکی با دوربین های ماوراء بنفش
دیده شود) از نشانه های کرونای الکتریکی می باشند. تخلیه بار ناشی از بهمن
الکترونی در آزمایشگاه، به سه طریق مختلف مشاهده می شود. بهترین راه تشخیص کرونای
مرئی است که به صورت نور بنفش از نواحی با ولتاژ اضافی ساطع می شود.
دومین راه شناسایی کرونای
صدادار است که در حالی که شبکه مورد مطالعه در ولتاژی بالاتر از آستانه کرونا باشد
صدایی به صورت هیس هیس قابل شنیدن است. امواج صوتی تولید شده به وسیله اغتشاشات
موجود در هوای مجاور محل تخلیه بار، به وسیله حرکت یون های مثبت به وجود می آیند.
سومین و مهمترین راه مشاهده
از نظر ظرکت برق اثرات الکتریکی است که منجر به اختلال رادیویی می شود. حرکت
الکترون ها (بهمن الکترونی) سبب ایجاد جریان الکتریکی و در نتیجه به وجود آمدن
میدان مغناطیسی و الکترواستاتیکی در مجاورت ان می شود. شکل گیری سریع و انی
بودن این میدان ها ولتاز فرکانس بالایی در نزدیک آنتن رادیویی القا می کند و منجر
به اختلال رادیویی می شود.
انواع کرونا
سه نوع مختلف از کرونا وجود
دارد که در نمونه تست EHV در آزمایشگاه مشخص می شود: تخلیه پر مانند،
تخلیه قلم مویی و تخلیه تابشی.
تخلیه پر مانند، دیدنی ترین آنهاست و علت نامگذاری هم این است که به شکل پر تخلیه
می شود. زمانیکه در تاریکی مشاهده شود دارای تنه متمرکزی حول هادی است که
قطر این هاله نورانی بنفش رنگ از چند اینچ در ولتازهای پایین تر تا یک فوت و بیشتر
در ولتازهای بالا تغییر می کند. بروز آثار صوتی این نوع به صورت هیس هیس بوده و به
راحتی توسط یک ناظر با تجربه تشخیص داده می شود. در تخلیه قلم مویی پرچمی از نور
به صورت شعاعی از سطح هادی خارج می شود. طول این تخلیه ها از کمتر از یک
اینچ در ولتاژ های پایین تا 1 تا 2 اینچ در ولتاژهای بالا تغییر
می کند. صدای همراه با ان صدایی در پس زمینه مانند صدای سوختن است. تخلیه تابشی
نور ضعیفی دارد که به نظر می رسد سطح هادی را در بر گرفته است ولی مانند نوع قلم
مویی برجسته نیست. همچنین ممکن است در نواحی بحرانی سطح عایق ها در زمان بالا بودن
رطوبت رخ دهد. معمولا صدایی با این نوع تخلیه همراه نیست.
پدیده کرونا در اطراف خطوط فشار قوی که جریان متناوب دارند
باعث مقداری تلفات الکتریکی و در شدیدترین حالت منجر به قوس الکتریکی و تخلیه کامل
می شود. مهمترین علامت آن بوجود آمدن هاله ای نورانی اطراف خطوط فشار قوی است . کرونا در واقع یونیزه شدن نیتروژن هوا است و علت وجود تلفات
انرژی ایجاد نور و حرارت در اطراف سطح هادی است . نشانه های کرونا شامل نور که
بسته به شدت کرونا طول موج آن از مادون قرمز تا ماورای بنفش تغییر می کند. نشانههای
دیگر صدای جرقههای کوچک الکتریکی و تشکیل گاز ازن (که بوی آن در محیط اطراف قابل
تشخیص است) و بوجود آمدن اسیدنیتریک در اثر ترکیب نیتروژن جدا شده از هوا با رطوبت
موجود در هوا است که به صورت گرد سفید اطراف سیم ها نمایان می شود.
میدان
الکتریکی در نزدیکی ماده رسانا می تواند به حدی متمرکز شود که هوای مجاور خود را
یونیزه نماید. این مسئله می تواند منجر به تخلیه جزئی انرژی الکتریکی شود، که به
آن کرونا می گویند. عوامل مختلفی ازجمله ولتاز، شکل و قطر رسانا، ناهمواری سطح
رسانا، گرد و خاک یا قطرات آب می تواند باعث ایجاد گرادیان سطحی هادی شود که در
نهایت باعث تشکیل کرونا خواهد شد. در حالتی که فاصله بین هادی ها کم باشد، کرونا
ممکن است باعث جرقه زدن و اتصال کوتاه گردد. بدیهی است که کرونا سبب اتلاف انرژی
الکتریکی و کاهش راندمان الکتریکی خطوط انتقال می گردد. پدیده کرونا همچنین سبب
تداخل در امواج رادیویی می شود.
تعریف کرونا
تخلیه الکتریکی ایجاد شده به علت افزایش چگالی میدان الکتریکی ، کرونا نام دارد.
در حالی که این تعریف بسیار کلی است و انواع پدیده کرونا را شامل می شود.
ولتاژ بحرانی
گرادیان
ولتاژی که سبب شکست الکتریکی در عایق شده و به ازای آن، عایق خاصیت دی الکتریک خود
را از دست می دهد، گرادیان ولتاژ بحرانی نامیده می شود. همچنین ولتاژی را که سبب
ایجاد این گرادیان بحرانی می شود ولتاژ بحرانی می نامند.
ولتاژ مرئی کرونا
هرگاه
ولتاز خط به ولتاژ بحرانی برسد، یونیزاسیون در هوای مجاور سطح هادی شروع می شود.
اما در این حالت پدیده کرونا قابل روئیت نمی باشد. برای مشاهده کرونا، سرعت ذرات
الکترون ها در هنگام برخورد با اتم ها و مولکول ها باید بیشتر باشید یعنی ولتاژ
بالاتری نیاز است.
ماهیت کرونا
هنگامی
که میدان الکتریکی سطح هادی از ولتاژ بحرانی بیشتر شده باشد، بهمن الکترونی بوجود
خواهد آمد که بوجود آورنده تخلیه کرونای قابل روئیت در سطح هادی است. همواره تعداد
کمی الکترون آزاد در هوا به علت مواد رادیو اکتیو موجود در سطح زمین و اشعه
کیهانی، وجود دارد. زمانی که هادی در هر نیمه از سیکل ولتاژمتناوب برقدار می شود،
الکترون های هوای اطراف سطح آن بوسیله میدان الکترواستاتیک شتاب پیدا می کند. این
الکترون ها که دارای بار منفی هستند در نیمه مثبت به طرف هادی شتاب پیدا می کنند و
در نیمه منفی از آن دور می شوند. سرعت الکترون آزاد بستگی به شدت میدان الکتریکی
دارد. اگر شدت میدان الکتریکی خیلی زیاد نباشد برخورد بین الکترون و مولکول هوا
نظیر O۲ و یا N۲ نرم خواهد بود به
این معنی که الکترون از مولکول هوا دور شده و به آن انرژی نمی دهد. به عبارت دیگر
اگر شدت میدان الکتریکی از یک مقدار بحرانی معین بیشتر باشد، هر الکترون آزاد در
این میدان سرعت کافی بدست می آورد به طوری که برخوردش با مولکول هوا غیر الاستیک
خواهد بود و انرژی کافی بدست می آورد که به یکی از مدارهای الکترون های دو اتم
موجود در هوا برخورد کند. این پدیده یونیزاسیون نام دارد و مولکولی که این الکترون
از دست می دهد تبدیل به یک یون مثبت می شود. الکترون نخستین که بیشتر سرعتش را در
برخورد از دست داده و الکترونی که مولکول هوا را رانده است هر دو در میدان
الکتریکی شتاب می گیرند و هر کدام از آنها در برخورد بعدی توانایی یونیزه کردن یک
مولکول هوا را خواهند داشت .بعد از برخورد دوم ۴ الکترون به جلو می آیند و به همین ترتیب تعداد الکترون ها
بعد از هر برخورد دو برابر می شود. در تمام این مدت الکترون ها به سمت الکترود
مثبت می روند و پس از برخوردهای بسیار تعدادشان بطور چشم گیری افزایش می یابد. این
مسئله فرایندی است به وسیله آن بهمن الکترونی ایجاد می شود، هر بهمن با یک الکترون
آزاد که در میدان الکترواستاتیک قوی قرار دارد آغاز می شود. شدت میدان
الکترواستاتیک اطراف هادی همگن نیست. ماکزیموم شدت آن در سطح هادی و میزان شدت با
دور شدن از مرکز هادی کاهش می یابد. بنابراین با افزایش ولتاژ هادی در ابتدا تخلیه
الکتریکی فقط در سطح بسیار نزدیک ان رخ می دهد. در نیمه مثبت ولتاژ الکترون ها به
سمت هادی حرکت می کنند و هنگامیکه بهمن الکترونی ایجاد شد بطرف سطح هادی شتاب می
گیرند. در نیمه منفی، بهمن الکترونی از سطح هادی به سمت میدان ضعیف تر جاری می شود
تا هنگامی که میدان آنقدر ضعیف شود که دیگر نتواند الکترون ها را شتاب دهد تا به
سرع یونیزاسیون برسند. یون های مثبت باقی مانده در بهمن الکترونی به طرف الکترود
مثبت حرکت می کنند. با این وجود به دلیل جرم زیادشان که ۵۰۰۰۰ برابر جرم الکترون است بسیار کند حرکت می کنند. با داشتن
بار مثبت این یون ها، الکترون جذب کرده و هرگاه یکی از آنها بتواند الکترون جذب
نماید دوباره تبدیل به مولکول هوای خنثی می شود. سطح انرژی یک یون خنثی کمتر از
یون مثبت مربوطه است و در نتیجه با جذب الکترون مقداری انرژی از مولکول منتشر می
شود. انرژی آزاد شده درست به اندازه انرژی نخستین است که لازم بود برای جدا کردن
الکترون از مولکول استفاده گردد. این انرژی بصورت موج الکترومغناطیس منتشر می شود
و برای مولکول های O۲ و N۲ در طیف نور مرئی قرار دارد.
بهترین زمان برای
مشاهده کرونا
کرونا
در فضای آزاد بعد از یک روز بارانی تا قبل از زمانی که سطوح برقدار خشک شده باشند
قابل مشاهده است. پس از خشک شدن کرونا مشاهده نمی شود. نقاط در معرض کرونا با
رطوبت خود را بهتر نشان می دهند. باد می تواند فعالیت کرونا را کاهش دهد. کرونا می
تواند در اثر قندیل هم ایجاد شود. موتورهای الکتریکی، ژنراتورها و تابلو های داخلی
می توانند کرونای شدید تری ار وسایل خارجی پست ها ایجاد نمایند. تشکیل هوای یونیزه
در فضای بسته و عدم حرکت هوا پدیده کرونا را تسریع می کند و ولتاژهایی را ایجاد می
کند که در ان کرونا رخ دهد موتورها و ژنراتور ها می توانند با توجه به وجود فن های
خنک کننده شان هوایی با فشار های گوناگون ایجاد کنند
آشکار شدن کرونا
صدای
هیس مانند قابل شنیدن، ازن، اسید نیتریک (در صورت وجود رطوبت در هوا ) که بصورت
گرد کدر سفید جمع می شود و نور (قوی ترین تشعشع در محدوده ماوراء بنفش و ضعیف ترین
ان در ناحیه نور مرئی و مادون قرمز که می تواند با چشم غیر مسلح نیز در تاریکی با
دوربین های ماوراء بنفش دیده شود) از نشانه های کرونای الکتریکی می باشند. تخلیه
بار ناشی از بهمن الکترونی در آزمایشگاه، به سه طریق مختلف مشاهده می شود. بهترین
راه تشخیص کرونای مرئی است که به صورت نور بنفش از نواحی با ولتاژ اضافی ساطع می
شود.
دومین
راه شناسایی کرونای صدادار است که در حالی که شبکه مورد مطالعه در ولتاژی بالاتر
از آستانه کرونا باشد صدایی به صورت هیس هیس قابل شنیدن است. امواج صوتی تولید شده
به وسیله اغتشاشات موجود در هوای مجاور محل تخلیه بار، به وسیله حرکت یون های مثبت
به وجود می آیند.
سومین
و مهمترین راه مشاهده از نظر ظرکت برق اثرات الکتریکی است که منجر به اختلال
رادیویی می شود. حرکت الکترون ها (بهمن الکترونی) سبب ایجاد جریان الکتریکی و در
نتیجه به وجود آمدن میدان مغناطیسی و الکترواستاتیکی در مجاورت ان می شود. شکل
گیری سریع و انی بودن این میدان ها ولتاز فرکانس بالایی در نزدیک آنتن رادیویی
القا می کند و منجر به اختلال رادیویی می شود.
انواع کرونا
سه نوع
مختلف از کرونا وجود دارد که در نمونه تست EHV در آزمایشگاه مشخص می شود: تخلیه پر مانند، تخلیه قلم مویی و
تخلیه تابشی.
تخلیه پر مانند، دیدنی ترین آنهاست و علت نامگذاری هم این است که به شکل پر تخلیه
می شود. زمانیکه در تاریکی مشاهده شود دارای تنه متمرکزی حول هادی است که قطر این
هاله نورانی بنفش رنگ از چند اینچ در ولتازهای پایین تر تا یک فوت و بیشتر در
ولتازهای بالا تغییر می کند. بروز آثار صوتی این نوع به صورت هیس هیس بوده و به
راحتی توسط یک ناظر با تجربه تشخیص داده می شود. در تخلیه قلم مویی پرچمی از نور
به صورت شعاعی از سطح هادی خارج می شود. طول این تخلیه ها از کمتر از یک اینچ در
ولتاژ های پایین تا ۱ تا ۲ اینچ در ولتاژهای بالا تغییر می کند. صدای همراه با ان
صدایی در پس زمینه مانند صدای سوختن است. تخلیه تابشی نور ضعیفی دارد که به نظر می
رسد سطح هادی را در بر گرفته است ولی مانند نوع قلم مویی برجسته نیست. همچنین ممکن
است در نواحی بحرانی سطح عایق ها در زمان بالا بودن رطوبت رخ دهد. معمولا صدایی با
این نوع تخلیه همراه نیست.
پدیده کرونا
یکی از
پدیده هایی که در ارتباط با تجهیزات برقدار ازجمله خطوط انتقال فشار قویمطرح می شود، کرونا است. میدانالکتریکی در نزدیکی ماده رسانا می تواند به حدیمتمرکز شود کههوای مجاور خود را یونیزه
نماید. این مسئله می تواند منجر به تخلیهجزئی انرژی الکتریکی شود، که به آن کرونا می گویند.
عوامل مختلفیازجمله
ولتاز، شکلو قطر
رسانا، ناهمواری سطح رسانا،گرد و خاک یا قطرات آب می تواند باعث ایجادگرادیان سطحیهادی شود که در نهایت باعث تشکیل کرونا خواهد شد.
در حالتی که فاصلهبین هادی ها کم باشد، کرونا ممکن است باعث جرقه زدن و اتصال کوتاهگردد. بدیهی استکه کرونا سبب اتلاف انرژی الکتریکی وکاهش
راندمان الکتریکی خطوط انتقال می گردد. پدیده کروناهمچنین سبب تداخل در امواج رادیویی می شود.
تعریف کرونا
تخلیه الکتریکی ایجاد شده به علت افزایش
چگالی میدانالکتریکی ،کرونا نام دارد. در حالی که این تعریف بسیار کلی استو انواع پدیده کرونا را شاملمی شود.
ولتاژ بحرانی
گرادیان ولتاژی که سبب شکست الکتریکی در
عایق شده و بهازای آن،عایق خاصیت دی الکتریک خود را
از دست می دهد، گرادیانولتاژ بحرانی نامیده می شود. همچنین ولتاژی را که سبب ایجاد اینگرادیان بحرانی می شود ولتاژ
بحرانی مینامند.
ولتاژ مرئی کرونا
هرگاه ولتاز خط به ولتاژ بحرانی برسد،
یونیزاسیون در هوایمجاورسطح هادی شروع می شود. اما در
این حالت پدیده کروناقابل روئیت نمی باشد. برایمشاهده کرونا، سرعت ذرات الکترون هادر هنگام برخورد با اتم ها و مولکول ها بایدبیشتر باشیدیعنی ولتاژ بالاتری نیاز است.
ماهیت کرونا
هنگامی که میدان الکتریکی سطح هادی از
ولتاژ بحرانی بیشترشدهباشد، بهمن الکترونی بوجود
خواهد آمد که بوجود آورندهتخلیه کرونای قابل روئیت درسطح هادی است. همواره تعداد کمیالکترون آزاد در هوا به علت مواد رادیو اکتیو موجوددر سطح زمین و اشعه کیهانی،
وجود دارد. زمانی که هادی در هر نیمهاز سیکل ولتاژمتناوب برقدار می شود، الکترون هایهوای اطراف سطح آن بوسیله میدان الکترواستاتیکشتاب پیدا میکند. این الکترون ها که دارای بار منفی هستند در نیمه مثبت به طرفهادی شتاب پیدا می کنند و در
نیمه منفی از آن دور می شوند. سرعتالکترون آزاد بستگیبه شدت میدان الکتریکی دارد. اگر شدتمیدان الکتریکی خیلی زیاد نباشد برخورد بینالکترون ومولکول هوا نظیر
O2 و یا
N2 نرم خواهد بود به این معنی که الکترون ازمولکول هوا
دور شده و به آن انرژی نمی دهد. به عبارت دیگر اگر شدتمیدان الکتریکیاز یک مقدار بحرانی معین بیشتر باشد،هر الکترون آزاد در این میدان
سرعت کافی بدستمی
آورد به طوریکه برخوردش با مولکول هوا غیر الاستیک خواهد بود و
انرژی کافی بدستمی
آورد که به یکی از مدارهای الکترون های دو اتم موجود در هوابرخورد کند. اینپدیده یونیزاسیون نام دارد و مولکولیکه این الکترون از دست می دهد تبدیل به یکیون مثبت میشود. الکترون نخستین که بیشتر سرعتش را در برخورد از دست داده والکترونی که مولکول هوا را
رانده است هر دو در میدان الکتریکی شتابمی گیرند و هرکدام از
آنها در برخورد بعدی توانایییونیزه کردن یک مولکول هوا را
خواهند داشت. بعد از برخورددوم 4 الکترون به جلو می آیند و به همین ترتیب
تعداد الکترون ها بعداز هر برخورد دو برابر می شود. در تمام این مدت الکترون ها به سمتالکترود مثبت میروند و پس از برخوردهای بسیارتعدادشان بطور چشم گیری
افزایش می یابد. این مسئلهفرایندی است به وسیله آن بهمن الکترونی ایجاد می شود، هر
بهمن بایک الکترون آزادکه در میدان الکترواستاتیک قوی قراردارد آغاز می شود. شدت میدان الکترواستاتیکاطراف هادی همگننیست. ماکزیموم شدت آن در سطح
هادی و میزان شدت با دور شدن از مرکزهادی کاهش می یابد. بنابراین با افزایش ولتاژ هادی در ابتدا تخلیهالکتریکی فقط درسطح بسیار نزدیک ان رخ می
دهد. درنیمه
مثبت ولتاژ الکترون ها به سمت هادی حرکت میکنند و
هنگامیکهبهمن
الکترونی ایجاد شد بطرف سطح هادی شتاب می گیرند. در نیمهمنفی، بهمن الکترونی از سطح هادی به سمت میدان ضعیف
تر جاری می شودتا
هنگامی کهمیدان
آنقدر ضعیف شود که دیگر نتواندالکترون ها را شتاب دهد تا به سرع یونیزاسیونبرسند. یون هایمثبت باقی مانده در بهمن الکترونی به طرف الکترود
مثبت حرکت میکنند. با این وجود به دلیل جرم زیادشان که 50000
برابر جرم الکتروناست بسیار کندحرکت می کنند. با داشتن بار مثبت اینیون ها،
الکترون جذب کرده و هرگاه یکی از آنهابتواند الکترونجذب نماید دوباره تبدیل به مولکول هوای خنثی می شود. سطح انرژی یکیون خنثی کمتر از یون مثبت مربوطه است و در نتیجه با جذب الکترونمقداری انرژی ازمولکول منتشر می شود. انرژی
آزاد شدهدرست به
اندازه انرژی نخستین است که لازم بودبرای جدا کردنالکترون از مولکول استفاده گردد. این انرژی بصورت موج الکترومغناطیسمنتشر می شود و برای مولکول
های O2 و N2 در طیف نور مرئی قرار دارد.
بهترین زمان برای مشاهده کرونا
کرونا در
فضای آزاد بعد از یک روز بارانی تا قبل از زمانیکه سطوحبرقدار خشک شده باشند قابل مشاهده است. پس از خشک
شدنکرونا مشاهده نمی شود. نقاطدر معرض کرونا با رطوبت خود را بهترنشان می دهند. باد می تواند
فعالیت کرونا راکاهش دهد. کرونامی تواند دراثر قندیل هم ایجاد شود. موتورهای الکتریکی،ژنراتورهاو تابلو های داخلی می توانند
کرونای شدید تری اروسایل خارجی پست ها ایجاد نمایند. تشکیل هواییونیزه در فضای بسته و
عدم حرکت هوا پدیده کرونا را تسریع می کند وولتاژهایی را ایجاد می کند که در ان کرونا رخ دهد
موتورها وژنراتور
ها می توانندبا
توجه به وجود فن های خنک کنندهشان هوایی با فشار های گوناگون ایجاد کنند.
آشکار شدن کرونا
صدای هیس مانند قابل شنیدن، ازن، اسید
نیتریک (در صورت وجود رطوبتدر هوا ) که بصورت گرد کدر
سفید جمع می شود و نور (قوی ترین
تشعشع در محدوده ماوراء بنفش و ضعیف ترین ان در ناحیه نور مرئی و مادون قرمز که می
تواند با چشم غیر مسلح نیز در تاریکی با دوربین های ماوراء بنفش دیده شود) از نشانه های کرونای الکتریکی
می باشند. تخلیه بار ناشی از بهمن الکترونی در آزمایشگاه، به سه طریق مختلف مشاهده می شود. بهترین راه تشخیص کرونای مرئی است که
به صورت نور بنفش از نواحی با ولتاژاضافی ساطع می شود.
دومین راه شناسایی کرونای صدادار است که
در حالی که شبکهموردمطالعه در ولتاژی بالاتر از
آستانه کرونا باشد صداییبه صورت هیس هیس قابل شنیدناست. امواج صوتی تولید شده به وسیلهاغتشاشات موجود در هوای مجاور محل تخلیه بار،به وسیله حرکتیون های مثبت به وجود می آیند.
سومین و مهمترین راه مشاهده از نظر ظرکت
برق اثراتالکتریکی استکه منجر به اختلال رادیویی می شود. حرکت الکترون ها (بهمن الکترونی) سبب ایجادجریان الکتریکیو در نتیجه به وجود آمدن
میدان مغناطیسی و الکترواستاتیکی درمجاورت ان می شود. شکل گیری سریع و انی بودن این
میدان ها ولتازفرکانس
بالایی درنزدیک
آنتن رادیویی القا می کند ومنجر به اختلال رادیویی می شود.
انواع کرونا
سه نوع مختلف از کرونا وجود دارد که در
نمونهتست
EHV درآزمایشگاه مشخصمی شود: تخلیه پر مانند، تخلیه قلم مویی و تخلیه
تابشی. تخلیه پرمانند، دیدنی ترین آنهاست و علتنامگذاری هم این است که به
شکل پر تخلیه می شود.
زمانیکه درتاریکی مشاهده شود دارای تنه
متمرکزی حول هادی است که قطر این هالهنورانی بنفش رنگ از چند اینچ در ولتازهای پایین تر تا یک فوت وبیشتر در ولتازهایبالا تغییر می کند. بروز آثار
صوتیاین نوع به
صورت هیس هیس بوده و به راحتی توسطیک ناظر باتجربه تشخیص داده می شود. در
تخلیه قلم مویی پرچمی از نور به صورتشعاعیاز سطح هادی خارج می شود. طول این تخلیه ها از کمتراز یک اینچ در ولتاژ های پایینتا 1 تا 2 اینچدر ولتاژهای بالا تغییر
می کند. صدای همراه با ان صدایی در پسزمینه مانند صدای سوختن است. تخلیه تابشی نور ضعیفی دارد که به نظرمی رسد سطح هادیرا در بر گرفته است ولی مانند
نوعقلم مویی
برجسته نیست. همچنین ممکن است در نواحیبحرانی سطح عایقها در زمان بالا بودن رطوبت رخ دهد. معمولا صدایی با این نوع تخلیههمراه نیست.
روشهای مطالعه
و بهبود تلفات
روشهای مطالعه
و بهبود تلفات را باید به دو روش کوتاه مدت و بلندمدت تقسیمکرد. در روشهای بلندمدت از نظر آماری و در روشهای کوتاه مدت
بصورت فرمولی وعملی تلفات مورد بررسی قرار میگیرد و نهایتاً با استفاده از تلفیق
این دو روشبهترین
نتیجه حاصل میشود. کاهش تلفات انرژی الکتریکی بکلی عبارت است از افزایشظرفیت تولید
و افزایش ظرفیت شبکه انتقال توزیع بدون آنکه در امرتولید سرمایهگذاریکرده باشیم. بعنوان مثال
آماری را از نشریه آمارتفسیری صنعتبرق ذکرمیکنیم:
بر اساس آمار
این نشریه کل تلفات در شبکه انتقال و توزیع 7601 میلیون کیلوواتساعت بیان
شده است که میزان 9/13 درصد کل تولید را بیان میکند. اگر مصارف داخلینیروگاه را هم به آن اضافه
کنیم به عدد 5/20 درصد میرسیم این اعداد مقدار متوسطاست و تلفات در پیک به مقداری حدود 30 درصد هم میرسد
اما اگر همین 9/13 درصد را درنظر بگیریم ضرری که از این جانب به صنعتبرق کشور تحمیل میشود بالغ بر
600 میلیاردریال
در سال است. این امر نشان میدهد که هنوز تلفات با همه ابعادش شناخته شدهنیست. بعنوان مثال تلفات چند
کشور را در نظر میگیریم تا فاصله ما با بقیه کشورهامشخص شود. در سال 1360 تلفات شبکه توزیع ایران 4/15 درصد در ژاپن
8/5 درصد، کرهجنوبی 7/6 درصد در فرانسه 9 درصد در هندوستان 5/20 درصد بوده است در
سال 1365 اینآمار
به نحو زیر است: در ایران 6/12 درصد در ژاپن 7/5 درصد در کره جنوبی 5/6درصد در
فرانسه 8 درصد در پاکستان 09/24 درصد در آلمان 4 درصد در چین 2/8 درصد وهندوستان 21 درصد بوده است
بنابراین ما باید تلاش کنیم مقدار تلفات را به مرز عملیحداقل 5 درصد برسانیم. نکتهای که باید متذکر شویم این است که ازاین اعدادمقداری حدود
دو سوم تلفات در شبکه توزیع است بنابراین بصورتی اجتنابناپذیر بایداهم انرژی خود را صرف کاهش
تلفات در شبکه توزیع کنیم و علل اساسی تلفات راریشهیابی کنیم. در عمل مدلهای موجودی که در دنیا ارایه شده بدلیل تفاوت
اقلیمیو آب و هوایی کشور ما با کشورهایی که تحقیقاتی در آنها انجام شده کاملاً
با واقعیتمنطبق
نیست و باید تحقیقات کاملی در این زمینه ارایه شود. طبق گزارشی که کمیتهتحقیقات وزارت نیرو ارایه
کرده است نتایج با واقعیت منطبق نیست یا درمناطقی که
کویری است عواملی است که باعث ازدیاد تلفات کرونا میشود
Lood flow
بنابراینباید آزمایشات انجام گرفته در ایران با شرایط حاکم
مطابق باشد تا به واقعیت نزدیکشویم. مساله دیگری که مطرح است مدیریت مصرف است. با مدیریت صحیح مصرف میتوان
بهمیزان قابل
ملاحظهای تلفات را کم کرد و توان مصرفی را آزاد کرد. بنابراینمدیریت مصرف و کاهش تلفات بصورت تنگاتنگی به هم
مربوط هستند متذکر شویم مقدار تلفاتشبکه توزیع حدود دو سوم کل تلفات است این مقدار چیزی حدود 10 تا 11
درصد و از لحاظتوان
پیک حدود 14- 15 درصد است. بطور کلی این مقدار تلفات محصول علل مختلفی میتواند باشد
که آنها را میتوان بطور اجمالی در غیرمهندسی بودن ارقام نجومی بالغبرچند صدهزار کیلومتری شبکههای
فشار متوسط و فشار ضعیف و بار نامتناسب با شبکهیعنی بطور کلی عدم توجه به استاندارد و کیفیت برق
تحویلی به مشترکان که فیالمثلبایدهمراه با افت ولتاژ مجاز و با حداقل قطع برق در مواقع بروز حادثه در
شبکه توزیعنیرو
باشد دانست. در مورد علل بروز تلفات میتوان به موارد زیر اشاره کرد
:
• انتخاب غیربهینه محل پستهای 20kv کیلوولت، عدم تعادل بار فیمابین ترانسفورماتورهایمختلف توزیع
• پایین بودن ضریب قدرت بارهای عبوری از المانهای شبکه
• کاربردوسیع سیمهای مقطع پایین بویژه در شبکه فشار ضعیف
• نداشتن طرح جامع توسعهشبکه
• عدم هماهنگی بین عرضه و تقاضا
• تسلط فرهنگ استادکاری در شبکهتوزیع
• عدم اعمال جدی مدیریت بار
• برقهای غیرمجاز نصب برقگیرهاینامناسب در پست (برقگیرهای شاخکی
پس از ایجاد جرقه دیگر مسیر جرقه بسته شده و بازنخواهد شد و یک مسیر دائمی جریان بوجود میآید و
برای قطع این جریان حتماًباید پسترا بیبرق کنیم) که این خود خسارتهایی را بدنبال خواهد داشت. علاوه
بر شناخت واهتمام
به مسائل ذکر شده که از علل بروز تلفات هستند باید برنامههای کوتاه مدت وبلندمدتی را هم مدنظر قرار
داد. از جمله اقدامات کوتاهمدت موارد زیر است:
- ایجاد تقارن هر چه بیشتر در بار فازهای کلید کابلها و
خطوط هوایی 220 ولتی توزیعنیرو با جابجایی لازم انشعابات مشترکان از روی
فازهای پربارتر بر روی فازهای کمبارتر.
- استفاده از ترانسفورماتورهای با نسبت تبدیل برابر و
مشخصات ترانسهایبرابر
- یافتن نقاط ژرف الکتریکی و شارتلگذاری درآن نقاط نصب
خازنهای کوچک 5تا 20 کیلوواری در انتهای خطوط فشار ضعیف دارای افت ولتاژ زیاد.
- روشهای فوقاحتیاج به سرمایهگذاری کمی از
نظر تجهیزات دارد و عمدتاً به نیروی انسانی وابستهاست با انجام کارهای فوق حدود 2 تا 3 درصد کاهش
تلفات خواهیم داشت که از نظر توانحداقل معادل 500 مگاوات آزادسازی ظرفیت خطوط و تولید است در مرحله
بعدی باید بهاقدامات
بلندمدت توجه کرد که اهم آنها به قرار زیر است:
- پیشبینی چگالیبار
- تهیه نقشههای وضع موجود شبکه فشار متوسط و ضعیف
- برقراری روش و گردشکار منظم آمارگیری
- تهیه و تصویب فلسفه سیستم توزیع
- ارتقاء سطح علمی کادرپرسنلی توزیع نیرو
- تکمیل استانداردهای مهندسی و کاربردی شبکههای توزیعنیرو
- ارتقاء سطح ضریب قدرت مصارف خانگی و تجاری که با توجه
به بالا بودن درصدمصرف تجاری و خانگی در ایران و پایین بودن ضریب قدرت در این نوع
مصارف رقم قابلتوجهی
خواهد بود.
- تامین اعتبارات ارزی و ریالی به حد کفایت
- مدیریت بار ومصرف حال به یکی از انوع تلفات ناشی از کرونا میپردازیم
: با بررسیهایی کهانجام شده است معلوم شده که تلفات
کرونا در خطوط انتقال ایران 5/17 مگاوات است کهدر هوای بارانی این تلفات به مراتب افزایش مییابد
و ممکن است این تلفات در سطحشبکه کشور به 300 مگاوات هم برسد البته تلفات کرونا به شرایط جوی از قبیل
درجهحرارت هم
وابسته است این تلفات در خطوط توزیع هم وجود دارد که عمدتاً خط توزیع 20کیلوولت است. برای بررسی
تلفات کرونا تاریخچه محاسبه این نوع تلفات را متذکرمیشویم: در سال 1911 پروفسور پیک از نتایج آزمایشگاهی روی خطوط
تلفات کرونا رابصورت نقاط بسیار پراکنده بدست آورد به دلیل پراکندگی زیادمناسبیبدست نیامد
ولی به هر حال فرمولی ارایه کردند در سال 1927 اقای پیترسون و در سال 1980، EPRI هر کدام
فرمولی ارایه کردند. در همه موارد فوق بدلیل پراکندگی زیاد نقاطبدست آمده
امکان بدست آوردن تابعی دقیق از منحنی مقدور نبود. curve fitting
آنچه که ما بایدانجام دهیم و بهترین روش برای
بدست آوردن تلفات کرونا است استفاده از روش شبکههایعصبی برای تعیین این تلفات است. چون شبکه عصبی تابع
خاصی را نشان نمیدهد و برایارتباط پراکنده بهم و بعبارت دیگر برای به ما جواب میدهد. برایاین کار
باید روی دکلها ایستگاههای اندازهگیری ایجاد کنند تا به این ترتیب تلفاتکرونا اندازهگیری شود تا در
نهایت به جوابهای دقیقی برسیم چرا که استفاده ازفرمولهای معمولی به دلیل پایین بودن دقت در خروجی
برنامه شبکه عصبی تاثیر داشته وآنرا دچار خطا میکند.
(در مورد شبکه عصبی باید بگوییم که وقتی روی دکلها ازدستگاههای
اندازهگیری استفاده کنیم در حقیقت یک شبکه کامل اندازهگیری یا درحقیقت شبکهای از اعصاب را
بوجود آوردهایم که این اعصاب حسکننده میزان تلفاتکرونا هستند و اطلاعات لازم را به مرکز شبکه که
همان مرکز تجزیه و تحلیل اطلاعاتاست میفرستند.)
curve fitting
نکته مهمی که در اینجا باید متذکر شد این است که هر چند
تلفاتکرونا در مقایسه باتلفات ژولی خیلی کم است ولی در ساعات پیک بار تاثیر
مهمی در سطحکاری
دارد و لذا در طراحی خطوط سعی میشود که همزمان بودن پدیده کرونا با بار پیکمدنظر قرار گیرد. موارد دیگر تلفات شامل تلفات ژولی یا اهمی و تلفات در
پستهایتبدیل و ... است ولی چون بیشترین تلفات در شبکه توزیع است اهم کوشش را روی
این مبحثمتمرکز
میکنیم: در بررسی تلفات خطوط توزیع یک سری عوامل فنی و غیرفنی
دخالتدارند که علاوه بر مواردی که در صفحه 2 به آنها پرداخته شد موارد زیر را
نیزمیتوان به
آنها اضافه کرد: از عوامل غیرفنی میتوان به موارد دیگر زیر اشارهکرد:
- عدم نصب کنتورهای روشنایی معابر
- عدم کنترل و نظارت بر کنتورهایمنصوبه
- عدم نصب کنتور مصارف شرکتها و منازل سازمانی آنان عوامل فنی که بهآنها اشاره نشده هم به مواردزیر
میتوان اشاره کرد: عدم استفاده ازترانسفورماتورهای با قدرت مناسب
درشبکههای توزیع با توجه به اینکه میدانیم حداکثرراندمان یک ترانسفورماتور در 70 درصد بار نامی آن
است و بنابراین باید سعی کنیمهمیشه مقدار بار ترانس حوالی 70 درصد بار نامی باشد و یا میانگین بار
ترانس درحدود 70 درصد با بهرهبرداری صحیحتر و تلفات کمتر باشد.
توزیع یکفازه فشار ضعیفدر شهرها و روستاها: عدم تعادل بار فازها در شبکه فشار ضعیف و برقدار شدن
سیستمنول شبکه که به تبع آن ضمن کاهش راندمان ترانس قسمتی از انرژی نیز توسط
نول تلفمیشود. فرسودگی شبکه و مواد دیگر
.... بنابراین راههای کاهش تلفات بصورت زیرپیشنهاد میشود: ایجاد تعادل و تعدیل بار کابلها و خطوط فشار متوسط و
فشارضعیف (اعمال مدیریت کنترل بار) کاهش طول کابلها و خطوط و افزایش سطح مقطعآنها (البته
باید مبحث اقتصاد مهندسی نیز در نظر گرفته شود) ایجاد شبکههایتوزیع بر اساس محاسبات مهندسی دقت عمل مصالح و اصلاح تا حد استاندارد درلوازم
اندازهگیری جمعآوری و جلوگیری از برقهای غیرمجاز تعمیراتاساسی زمانبندی شده احداث شبکههای فشار ضعیف بصورت سهفاز (احداث شبکهبصورت پنج
سیمه ضمناً مقطع نول و فاز یکسان باشد) بالانس کردن شبکهها (تعادلبار فازها) استاندارد کردن کابلهای ورودی و خروجی مطابق با ظرفیتترانسفورماتورها
و بار آنها نصب ترانسفورماتور در مرکز ثقل بار
1-
2-
3-
4-
5-
6-
7-
8-
9-
10- شاخهبری درختان بمنظور جلوگیری از برخورد شاخههای
درختان با شبکههای فشار متوسط وفشار ضعیف کامل کردن ارت در شبکهها تست کردن روغن ترانسها سرویس منظم و شستشوی شبکههای آلوده ورفع فرسودگیها
و خوردگیهای شبکه
11-
12-
13-
14- استفاده بهینه از ظرفیت ترانسفورماتورها در حدود 17
درصد بار نامی آنها بکارگیری خطوط باندل در کاهش تلفات بخصوص در مناطق
گرمسیر رعایت اصول فنی درهنگام برقراری اتصالات الکتریکی سیمکشی داخلی به مشترکان تحت ضوابط و مطابقبا
استاندارد نصب خازن در محلهای مناسب
15-
16-
17-
18-
19-
لذا چنانچه وضع بهرهبرداری ازشبکههای توزیع به همین منوال
ادامه یابد و به عواملی از قبیل عدم بالانس خطوط،وجود خطوط طولانی، تداخل شاخه درختان با شبکههای
برق، خطای زیاد در لوازماندازهگیری بعلت نامناسب بودن محل نصب آنها، عدم رسیدگی و تعمیر و
نگهداری به موقعاز
شبکهها، عدم تناسب قدرت ترانسفورماتورهای منصوبه با بار مصرفی و ... توجه نشودتلفات بخش توزیع رو به فزونی
خواهد بود و طولی نخواهد کشید که شبکههای جدید هممستهلک و پرهزینه خواهد شد. لذا باید بطور جدی و پیگیر رسیدگی به شبکههای توزیعمورد توجه
قرار گیرد. مناسبترین روش برای جلوگیری از استهلاک شبکههای توزیع وکاهش تلفات،تهیه و اجرای یک
برنامه منظم و مشخص بهرهبرداری و تعمیر و نگهداریاست. یک قسمت از تلفات در فیدرهای 20 کیلوولت است برای محاسبه
این تلفات میتواندر یک روز بخصوص تمام کنتورهای منصوبه روی ترانسفورماتورهای فیدر را
قرائت کرد سپسدر
یک دوره مشخص با قطع فیدر مزبور دوباره قرائت کنتور ترانسفورماتورها و ابتدایفیدر را انجام داد برای جایی
که تعداد فیدرها زیاد است میتوان از روش کامپیوتریاستفاده کرد، به این ترتیب که برای هر فیدر نقاط
مصرف را گره در نظر میگیریم واطلاعات از قبیل شماره گره ابتدا، شماره گره انتها، فاصله دو گره متوالی،
نوع وسطح مقطع
سیم یا کابل بین دو گره، نوع گره (تیاف یا ترانس) بار ترانس، ظرفیتترانس، ظرفیت خازن یا
اتوبوستر (در صورت وجود انواع مصرف کشاورزی، عمومی، صنعتی،تجاری) و ضریب قدرت را جمعآوری کرد. با مشخص کردن آمار فوق تنهابار ترانس استکه دقیقاً
مشخص نبوده و همواره در حال تغییر است. برای بدست آوردن این دادهها ازروش اندازهگیری مستقیم و
پیوسته و یا با توجه به بار پیک و نوع مصرف و ضریب بارمیتوان استفاده کرد و ضریب قدرت را هم بر حسب نوع
مصرف حدس زد و اطلاعات را کاملکرد. برای محاسبه تلفات در شبکه فشار ضعیف نیز لازم است هر ترانس یک فایل
ایجادکرده و
مانند روش فوق را بدست آورد. با این اقدامات میتوان فیدرها و پستهایی را کهدارای تلفات بالایی هستند
شناسایی کرده و با نصب خازن و اصلاح شبکه تلفات را تقلیلدهیم. بنابراین اشکالاتی که در محاسبه تلفات بوجود میآمد مثل
عدم قرائت همزمانکنتورها از بین میرود اما در زمینه خطای کنتورها و برنامه پخش بار
که برای اجرانیاز
به داشتن مقادیر همزمان
MW,MVAR بار دارد، این خطا را با استفاده از کنتورهایبا کیفیت
بالا و روشهای صحیح اندازهگیری کاهش داد همچنین آموزش صحیح و مهارتاپراتورها باعث کاهش تلفات
خواهد شد. کنترل و اصلاح ولتاژ و استفاده ازجبرانکننده میزان تلفات را کاهش میدهد. نکتهای که در مورد خطای اندازهگیریکنتورها
باید متذکر شویم خطای ضریب کنتور است. در تحویل کنتور به مشترکان شرکت برقاز کنتورهای 15A
برای تحویل اشتراک 25A استفاده
میکند که با توجه به اینکه اینکنتور مثلاً برای جبران 15A طراحی شده است و با توجه به اینکه اینگونه نصب بدلیلداشتن ضریب
4 کنتور مثلاً برای مصارف خانگی است باعث ایجاد خطا در اندازهگیریخواهد شد و این مطلب باید
همواره مدنظر قرار گیرد. همچنین باید خطای وجود گردو غبارو کثیفی کنتور که میتواند خطای مثبت یا منفی ایجاد
کنند نیز مدنظر قرارگیرد. یکی از عوامل تلفات در شبکه توزیع عدم تقارن بار است که
قبلاً به آن اشارهشده است لیکن این مطلب از آن جهت حائز اهمیت است که بصورتهای زیر
موجب تلفاتمیشود: الف- عبور جریان اضافی از سیم نول و افزایش تلفات بصورت
RI2 ب- ایجادجریانهای صفر و منفی در شبکه بر اثر ایجاد جریانهای صفر و منفی تلفات در موتورهاو ژنراتورها
افزایش یافته و ترانسها به اشباع نزدیکتر میشوند. که این خود سببافزایش تلفات و کاهش ظرفیت
باردهی آنها میشود. روشهایی که میتوان در ضمیمه کاهشتلفات ناشی از عدم تقارن بار پیشنهاد کرد عبارتند
از: الف- استفاده از سیمهایبا مقطع بالاتر در سیم نول در
جاهایی که عدم تقارن بار زیاد و غیرقابل کنترلاست. ب- آموزش سیمبانها و کارگران شرکت برق و ملزم کردن آنها
به تقسیمبندیمناسب مشترکان روی فازهای شبکه فشار ضعیف ج- متعادل کردن شبکه از دید ترانسهایتوزیع
(استفاده از جبرانکنندههای سلفی و خازنی و ....)از موارد دیگری که در کاهشتلفات موثر است به تغییر
استانداردهای معماری و شهرسازی با نظارت درانشعاب تکنولوژیو غیره است. همچنین استفاده از لامپهای کممصرف
باعث صرفهجویی زیادی در مصرف انرژیمیشود که مصرف کمتر یعنی بار کمتر و در نتیجه تلفات کمتری را
بهمراه دارد. ازجمله عوامل تشدید تلفات علاوه بر موارد ذکر شده
قبلی موارد زیر نیز مطرحمیشود:
- بکار بردن کلمپهای آلیاژ آهن در خطوط 20 کیلوولت
روستایی و تلفاتبیشتر نسبت به کلمپهای آلومینیومی بدلیل ایجاد جریانهای هیسترزیس و
فوکو.
- استفاده از شبکههای شعاعی بجای شبکههای به هم پیوسته
فشار ضعیف و متوسط
- نداشتن ایمان و انگیزه کاری بعضی از کارکنان و عدم
امکان نظارت و کنترل آنها
چنانچه گرادیان ولتاژ درسطح یک هادی بیش از شدت
دی الکتریک
هوای اطراف هادی گردد ، درنواحی نزدیک به سطح هادی یون زائی جزیی راکرونا می نامند. شدت دی
الکتریک هوا درشرایط هوای صاف ودردما وفشارطبیعی (NTP)یعنی دمای C25 وفشارCM76 جیوه ، تقریبا kv/cm 30 است. کرونا موجب تلفات توان ، صدای وزوز قابل شنیدن درنزدیکی خط ، تولیدازون واختلال درامواج رادیو
وتلویزیون می گردد. اغتشاش
صوتی درشرایط بدآب وهوایی رخ داده ویک مشکل زیست محیطی محسوب می شود. تداخل رادیویی درباند A Mرخ می دهد .درمناطق
باعلایم ضعیف باران وبرف می توانند موجب تداخل درامواج تلویزیونی (TVI) گردند.کرونا تابعی ازقطرهادی ، آرایش خط، نوع هادی وشرایط سطح هادی می باشد. شرایط محیطی ، نظیر چگالی هوا،
رطوبت وباد ،
پدیدآمدن کرونا راتحت تأثیرقرارمی دهند . تلفات کرونا درباران یابرف چندین برابرتلفات درهوای
صاف است . ناهمواری روی سطح هادی مانند ذرات آلودگی می تواند موجب چنان گرادیانی درولتاژ سطح هادی شودکه آن نقطه منبع
تخلیه بارالکتریکی
گردد.همچنین ، عایق هابه وسیله گردوخاک یاتجمع موادشیمیایی آلوده شده ،
ولتاژ شکست
کاهش یافته ودرنتیجه تلفات کروناافزایش می یابد. برای کاهش ابعاداین مسئله
، عایق هابه
صورت دوره ای تمیز می شوند. کرونا رامی توان باافزایش اندازه هادی واستفاده از گروه بندی هادی ها
کاهش داد.تلفات توان مربوط به کرونا رامی توان بارسانایی مازی نمایش داد
.هرچند،درشرایط عملکردعادی ،g که نشان دهنده نشست مقاومتی بین یک فازوزمین است،
اثرناچیزی برعملکردخط داشته ومعمولا صرف نظرمی شوند.یعنی(g= 0)